“COMPETENCE, COMPETENCY”, YETKİNLİK

Dilimize İngilizceden yetkinlik olarak tercüme ettiğimiz kelimenin iki karşılığı var, Competence ve Competency peki nedir bunların arasındaki fark?

Competence bir görevi yerine getirmek için gerekli olan kabul edilebilir minimum standartları ve becerileri kapsar. İK perspektifinden bakarsak çalışanın NE yaptığına odaklanır. Competence belirli bir rolün görevin gerektirdiklerinin neler yapılarak gerçeklştiğine odaklanır.

Competency ise belirli bir icraat sonunda ortaya çıkan davranışı gösterir ve çalışanın NASIL o icraatta bulunduğuyla ilgilidir. Yani çok farklı durumlarda çok farklı şekillerde gösterilen doğru davranışları kasteder. Hatırlarsanız, Yetkinlik Kavramına Giriş- Davranışlar  isimli yazımda iş dünyası ile alakası olmayan örnekler verdim. Competency davranışlar repertuvarıdır gerekliği zaman, gerektiği kadar,  gerektiği yerde o competency'ye sahip olan tarafından kullanılır. Burada esas olan competency olarak tanımlanan bir ögenin nasıl yapıldığına dair göstergelerin uygulanması değil bunların davranışsal olarak siz farkında bile olmadan ortaya çıkarılmasıdır.

Competence biraz lineerdir, yani bir iş çıktısı için şunları şunları yaparsam sonuç bu olur şeklinde gelişebilir zira NE sorusuna cevap verir.

Competency ise adeta bir sihirbazın torbasından çıkan davranışlar bütünüdür, uzun vadede siz farkında bile olmadan karakteriniz olarak tezahür  edecektir.

Pavarotti gençlik döneminde İzmir konservatuarına iş başvurusunda bulunmuş ve red cevabı almış; sanırım icra ettiği eseri heyet  beğenmedi. Ama  sahip olduğu competency onun dünya çapında çok iyi bir tenor olmasını sağladı. Oysa heyetin aradığı competence idi. Düşünün...

“Competence ve Competency” ler bir bütün olarak birbirlerinden çok kolay ayrılamazlar günümüzde bir çok yetkinlik  kataloğu – sözlüğünde dahi iç içe geçmişlerdir. İkisinin arasındaki farklara dair tartışmalarda akademik dünyada halen devam edegelmektedir.