Arama motorlarında yetkinlik yazdığınız zaman, karşınıza bir çok tanım çıkacakaktır bunlar genellikle yetkinliğin bir görevi yerine getirirken optimal performansı gösterecek kişileri ayırt eden BİLGİ, BECERİ ve TUTUMLARIN davranış olarak ifadesidir gibi cümleler olacaktır.
Bu yazımda DAVRANIŞ kelimesinin üzerinde özellikle durmak istiyorum yukarıdaki tanımda anahtar kelime bilgi, beceri ve tutumdan ziyade DAVRANIŞ'tır.
Davranış en basit tarifi ile düşüncelerinizi, kelimeler, hareket ve mimiklerinizle sizi dış dünyaya yansıtan aynanızdır. Hileli olmayan bir aynaya baktığınızda nasıl boyunuz posunuzla kendinizi aynen karşınızda görüyorsanız; davranışlarınızda sizin düşüncelerinizin aynada yansımış halidir ancak onları tabiki fiziksel görüntünüz kadar “görsel bir gerçeklik olarak” göremeyiz. Kendimizi objektif olarak değerlendirebildiğimiz veya bize davranışlarımızla ilgili gerçekçi eleştirileri serin kanlılıkla ele alıp kendimizi düzeltmeye çalıştığımız zaman gelişiriz.
Davranışlarla ilgili verilebilecek en güzel ve en gerçekçi örnekler çocuklardandır.İki yaş civarı ilk ergenliğini yaşayan bir çocuk eğer her gün kahvaltıda süt içmeyi reddediyorsa; ve siz ona süt içmenin faydalarını her gün tekrarlıyorsanız büyük bir ihtimalle süt içmeme konusundaki inadı artacak ve size her sabah meydan okumayı görev edinecektir. Burada DAVRANIŞ kavramının önemini bilen ebeveyn önce kendini gözden geçirir. – Ben çocuğuma örnek olabiliyor muyum? Her sabah anne ve babası çay veya kahve içerken çocuğun süt içmesini beklemek ahmaklıktır. Veya her akşam evde TV karşısında vakit öldürülürken - Git dersine çalış şurada üniversite sınavlarına az kaldı! diye çocuğa serzenişte bulunmak bir yetkinlik eksikliğidir. Bilinçli ebeveyn çocuklarına örnek olmak için liderlik yapar gerekiyorsa sabahları süt içer veya üniversite sınavına çalışan çocuğu için TV izleme saatlerini düzenler. Bu paragrafta bahsettiğimiz her şey aslında yetkinliklere örnek teşkil etmektedir. Nasıl mı? Çocuğa süt içme alışkanlığı kazandırmak için sabah kahvaltısında süt içmek veya sınavlara hazırlanan çocuğunuz için TV dizisi izlemek yerine okuma alışkanlığı edinmek:
* esneklik,değişen koşullara adapte olma: çay veya kahve tiryakisiyken bir anda esnediniz değişen koşul olan bebekli yaşama uyum sağlamaya çalışıyorsunuz Veya TV de dizi izlerken uyuşan beyninize, kitap okuyarak daha farklı bir egzersiz yaptırıyorsunuz.
*olumlu kişilerarası ilişki geliştirme : Çocuğunuz ile itilafa düşmüyorsunuz süt içme konulu ortak bir paylaşımınız başladı.Veya TV izlemek yerine kitap okumaya başladınız. Okuma saatleri sonrasında yeni öğrendiklerinizi çocuğunuzla paylaşıyorsunuz. Sohbet ediyorsunuz ve bu artan iletişimle evladınızın hayatı hakkında daha çok bilginiz oluyor.
*Sürekli öğrenmeye açık olma : Yukarıda sıralanan aktivitelerle sizden yaşça küçük olan çocuklarınızdan farklı bakış açıları ve farklı fikirler duyuyorsunuz, gözlemliyorsunuz. Yeniliğe açık bir zihniniz oluşmaya başladı.
*Yaratıcılık : Siz sütünüze kahve ilave ederken ufaklığa da kahve renginde bir kaşık pekmez katarak süt içiriyorsunuz Gördünüz mü ikiniz de kahve içmektesiniz. Veya çocuğunuz tarih testi çözerken siz Osmanlı Tarihi kitabı okumaya başladınız.
Gördüğünüz gibi özel yaşantımızda da bir çok davranışımız yetkinliklere örnek olabiliyor burada anahtar olan konu edindiğimiz veya edneceğimiz bilgi, beceri, kişisel özelliklerimizi bir potada birleştirip onları gözlemlenebilen davranışlara dönüştürmek. Çocuğumun süt içme alışkanlığı kazanması gerekir düşüncesi veya çocuğumun bu yıl üniversite sınavında başarılı olmasını istiyorum düşüncesi ancak doğru davranışlar sergilediğinizde çocuğunuz için doğru ifadeyi bulacaktır. Kuru kuruya “Sütünü iç”, “Haydi çalış” gibi komutlar bir anlam ifade etmezler.
Filozofların dediği özdeyişle bu güünkü yazımı bitirmek istiyorum: Düşüncelerinize dikkat edin, kelimelere dönüşür, Kelimelerinize dikkat edin davranışlara dönüşür. Davranışlarınıza dikkat edin alışkanlıklara (yetkinliklere) dönüşür. Alışkanlıklarınıza dikkat edin karakterinizi oluşturur.
Devamı gelecek....
Devamı gelecek....
