İş mülakatları belirsizliği sebebi ile yeni mezunları korkuturken, en deneyimli profesyonelleri bile heyecanlandırabilir. Heyecan işin doğasında vardır zira sizi mülakata alacak olan İK uzmanı da karşı tarafa kıyasla kontrol edilmesi nispeten daha kolay bir heyecan duyacaktır. Mülakat çift taraflı bir etkileşimdir, çünkü birbirini tanımayan iki taraf bir araya gelmiştir.
Özgeçmişiniz sizin kağıt üzerinde NE olduğunuzu gösterir. Meslek olarak mesela Bilgisayar mühendisisinizdir, Ekonomistsinizdir. Yaş olarak 22 yaşında askerliğini yapmamış bir genç adamsınızdır veya 40 yaşında deneyimli bir profesyonelsinizdir. İK uzmanı özgeçmişinize bakarak sadece sizin NE olduğunuzu anlamaya uğraşır oysa bir de NASIL olduğunuz vardır.
Bu güne kadarki yazılarda iş analizi ve iş tanımlarının işin NE olduğu ile ilgilendiğini yetkinliklerin ise iş yapılırken o işi en üst performans ile gerçekleşmesi ile ilgilendiğinden NASIL yapılacağına odaklandığını bolca tekrarladık. Aynı soruları mülakata girerken kişinin kendine sorması gerekir yani “Ben Kimim? ve Ben nasılım?” Burada ben kimim sorusunun cevabı yetkinlik buzdağının altını kapsar ve her insanda farklı farklıdır.
Verdiğim eğitimlerde üniversiteden yeni mezun arkadaşlarıma yaptırdığım egzersizlerden biri boş bir A4 kağıda “Ben kimim” konulu sadece kendilerinin okuyacağı bir kompozisyon yazdırmak olmuştur. Tahmin edileceği üzere bu egzersiz hep ev ödevine dönüşmüştür J
Ben Kimim? Hayatımdaki değer yargıları nelerdir? Beni en çok motive eden güdüleyen şeyler nelerdir? Bana şimdiye kadarki ömrümde hayatın bizzat atadığı roller nelerdir?
En güçlü en zayıf yönüm nedir? Nelere karşı yeteneğim var? Yeteneğim pek olmasada kotarabileceğim işler nelerdir? Kendime karşı özsaygım var mı? Olmak veya görünmek istediğim gibi mi topluma kendimi tanıtmaktayım yoksa her durumda kendim miyim? Vs vs…
En güçlü en zayıf yönüm nedir? Nelere karşı yeteneğim var? Yeteneğim pek olmasada kotarabileceğim işler nelerdir? Kendime karşı özsaygım var mı? Olmak veya görünmek istediğim gibi mi topluma kendimi tanıtmaktayım yoksa her durumda kendim miyim? Vs vs…
Ben kimim sorusundan sonra ben neyim sorusunun cevabı önemlidir. Mesela İnşaat mühendisi çıkmışsınızdır, binayı kontrol etmeniz için stajda sizi 15. Kata çıkartmışlardır siz eğer yüksekten çok korkan biriyseniz belki bu mesleğin sahada geçen kısmı size uymayacaktır. Mesela küçüklüğünüzden beri güzel sesinizden ötürü şarkıcı olmak istemişsinizdir ama muhafazakar aileniz size öğretmenliği münasip görmüştür. “Ne” Olarak özgeçmişinizde öğretmensinizdir ama ben “KİM”im kompozisyonunda bu öğretmenliğin ö harf bile yer almamaktadır.
Kimim, neyim sorularına tatminkar yanıtlar alabildikten sonra nasıl sorusu gündeme gelmelidir. Bu işe alınırsam nasıl olacak? Bu “nasıl” konusunu yetkinlik bazlı mülakat tekniklerini anlatırken değineceğim.
